W niniejszym artykule przedstawiona zostanie kwestia podziału majątku, między małżonkami. Warto zaznaczyć, iż wspólność majątkowa ta, powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, chyba, że strony postanowią o zawarciu umowy majątkowej małżeńskiej, czyli intercyzy. Należy pamiętać, iż w czasie obowiązywania, pomiędzy małżonkami, wspólności ustawowej – nie jest możliwe dokonanie podziału majątku. Więcej na ten temat, w dalszej części artykułu.
Kiedy możliwy jest podział majątku?
O podziale majątku, może być mowa dopiero w momencie, gdy ustanie wspomniana wcześniej wspólność majątkowa w związku małżeńskim. Do jej ustania dochodzi w kilku sytuacjach. Może to być śmierć jednego z małżonków, albo obojga, lub też w momencie kiedy oznaczona zostanie chwila śmierci małżonka, który został uznany za zmarłego. Następuje to również w momencie uprawomocnienia się wyroku orzekającego o unieważnieniu małżeństwa, a także w chwili uprawomocnienia się wyroku o rozwodzie małżonków.
Sposoby podziału majątku
Co istotne, roszczenie o podział majątku między małżonkami nie ulega przedawnieniu, co oznacza, że można tego dokonać nawet długi czas po ustaniu wspólności majątkowej. Istnieją dwa sposoby na dokonanie podziału majątku wspólnego.
Podział majątku w drodze umowy
Jeśli małżonkowie pozostają w dobrych relacjach, możliwe jest dokonanie podziału majątku, poprzez spisanie przez nich umowy. Określana jest ona jako umowa działowa i można nią objąć całość majątku, albo tylko jego część. Warto zaznaczyć, iż ani w kodeksie cywilnym, ani w kodeksie postępowania cywilnego nie zostały określone szczegółowe wymogi formalne co do wspomnianej umowy, dlatego może mieć ona dowolną formę. Poleca się jednak zachować formę pisemną, by uniknąć ewentualnych komplikacji. Jeśli jednak w majątku wspólnym małżonków, zawiera się nieruchomość, np. lokalowa, gruntowa, czy budynkowa, wówczas wymagane jest, by umowę działową spisać w formie aktu notarialnego. Tak w przypadku kiedy w tym majątku jest przedsiębiorstwo, albo też udziały, czy akcje w spółkach kapitałowych, należy spisać umowę, która zawierać będzie podpis poświadczony notarialnie.
Podział majątku w oparciu o orzeczenie sądu
Możliwe jest również dokonanie podziału majątku na podstawie orzeczenia sądu. Można tego dokonać w trakcie trwającego postępowania rozwodowego, a także postępowania o separację. Jeśli jednak małżonkowie nie dokonali tego wtedy, dopuszczalny jest także podział majątku w postępowaniu nieprocesowym. Co ciekawe, podziału tego można dokonać również w oparciu o rozstrzygnięcie sądu polubownego. W przeciwieństwie do podziału majątku w drodze umowy działowej, kiedy rozstrzyga o tym sąd, brany jest pod uwagę cały majątek małżonków, a tylko w wyjątkowych sytuacjach, czyli z ważnych powodów, możliwy jest podział konkretnych części majątku. Podziału majątku może żądać każdy z małżonków, a także prokurator. Możliwość ta dotyczy również spadkobierców zmarłego małżonka, albo jego wierzycieli. Podczas takiego postępowania, sąd dokładnie określa skład całego majątku i ustala jego wartość finansową. Wtedy także rozstrzygane są kwestie związane z tym, czy określone przedmioty należą do majątku wspólnego, czy osobistego któregoś z małżonków. Sąd określa również ewentualny zwrot nakładów i wydatków, poczynionych z majątku jednego małżonka, na majątek osobisty drugiego małżonka. Warto zaznaczyć też, iż właściwym miejscowo sądem, który orzec może o podziale majątku, będzie sąd w miejscu położenia tego majątku.
Patronem artykułu jest Kancelaria Sprawy Rodzinne
